Нябесныя сляды праведніка: як жывая вера ўздымае помнікі любові

     22 чэрвеня, у дзень пачатку самай крывавай вайны ХХ стагоддзя, калі сэрцы напаўняюцца памяццю і боль змешваецца з малітвай, парафіяне з Варнян, нібы крынічныя воды, скіраваліся да Свіры — да месца, дзе зямля яшчэ памятае крокі ксяндза Яна Сялевіча, а неба — яго малітвы за бліжняга…

   У сценах свірскага касцёла святога Мікалая цёплым рэхам разносіліся словы малітвы. Там збылася сустрэча: час мінулы пераплёўся з сучаснасцю, а сэрцы парафіян — з душой чалавека, які, калісьці, сярод агню вайны выбраў не маўчаць, не хавацца, не баяцца.

   Ян Сялевіч, святар, які нарадзіўся 24 чэрвеня 1882 года ў Юстынаве, быў патаемным апосталам веры, надзеі і любові. Служыў у Варнянскім касцёле як пробашч і дзекан, і менавіта тут, на роднай зямлі, у 1942 годзе, скончыў свой зямны шлях. Але не скончылася ягое сведчанне — яно працягваецца ў сэрцах тых, каму ён дапамог, у словах гісторыі, што адрадзіліся ў гэты дзень праз малітву, тэатральны паказ і ціхі ўспамін.

   Праз стагоддзе, дзякуючы нястомнай працы пробашча кс. Віктара Захарэўскага і вернікаў, вернута да жыцця спадчына Сялевіча: знойдзены дакументы, адноўлены ўспаміны, і нават выяўлена месца яго пахавання на мясцовых могілках у Свіры.

   Не засталася забыта і гісторыя адважнага ратавання яўрэйскіх сем’яў. Калі гітлераўцы нішчылі чалавечую годнасць, ксёндз Ян без ваганняў прымаў пад свой дах уцекачоў, крочыў з імі праз страх, шукаў ім прытулку і супакою. Маленькі Гірш Барадоўскі, якога ён ратаваў разам з маці, стаў вядомым спевакам у Францыі пад псеўданімам Грыша Бордо, а ў 1992 годзе вярнуўся ў Беларусь, каб ушанаваць свайго выратавальніка.

   Ян Сялевіч — святар, які нясе тытул «Праведніка народаў свету». Ён не меў уласных нашчадкаў, але яго духоўныя дзеці — гэта тыя, хто сёння маліўся за яго душу, хто ўсклаў жывыя кветкі да яго помніка, хто свечкай памяці запаліў святло над магілай.

   Асвячэнне новага помніка стала не проста рытуалам. Гэта быў акт глыбокай еднасці — паміж пакаленнямі, паміж парафіямі Варнян і Свіры, паміж каталікамі і ўсімі людзьмі добрай волі. У прысутнасці Арцыбіскупа Юзафа Станеўскага, пад спевы і словы падзякі, гучала не толькі малітва — гучала гісторыя пра тое, што святасць пачынаецца з учынкаў міласэрнасці.

   І, магчыма, у той момант, калі вернікі запальвалі знічы, нехта адчуў ціхую прысутнасць ксяндза Яна Сялевіча — як ласкавы водар, як подых ветру, як амаль неўлоўны голас, які шэпча: «Дзе любоў — там і Бог. Беражыце святло, якое вы носіце».

   Асаблівыя словы падзякі выказваем у адрас ксяндза Віктара Захарэўскага, пробашча з Варнян, чыя ініцыятыва стала крыніцай усяго гэтага духоўнага адраджэння. Ягоная вера ў каштоўнасць памяці, руплівая праца разам з парафіяльным тэатрам і душпастырская адданасць адкрылі новае святло ў гісторыі парафіі.

   Словы шчырай удзячнасці выказваюцца таксама пробашчу ксяндзу каноніку Багуславу са Свіры — за адкрытае сэрца, гасціннасць і супольную малітву, якая з'яднала дзве парафіі ў любові да аднаго святога чалавека.

   А яшчэ — Свірскай сярэдняй школе, яе настаўнікам і вучням, якія спрычыніліся да пошуку і захавання дакументаў, экспанатаў і сведчанняў. Менавіта дзякуючы ім гісторыя ксяндза Яна Сялевіча цяпер жыве ў школьным музеі, дзе кожнае дзіця можа дакрануцца да жывога сведчання веры, мужнасці і міласэрнасці.

   Усе гэтыя сэрцы — святары, педагогі, вернікі — з’ядналіся дзеля таго, каб памяць жыла. І калісьці, магчыма, нехта з маладых, з тых, хто прытуліць далонь да халоднага каменя помніка, пачуе ў сэрцы заклік: жыць, як Сялевіч. Верна, мужна, з любоўю.